Bu, orijinali İngilizce olan bir sayfanın çevirisidir.

İlk Duyuru

Bu, 27 Eylül 1983'te Richard Stallman tarafından yayınlanan GNU Projesi'nin özgün duyurusu.

GNU Projesi'nin gerçek tarihi bu ilk plandan, birçok yönden farklıdır. Örneğin; başlangıç Ocak 1984'e kadar ertelendi. Özgür yazılımın felsefi kavramlarının birçoğu, birkaç yıl sonrasına kadar açıklığa kavuşmadı.


Özgür Unix!

Bu Şükran Günü'nü başlatarak GNU (Gnu's Not Unix [GNU, Unix Değildir] için) adlı eksiksiz bir Unix uyumlu yazılım sistemi yazacağım ve onu kullanabilen herkese bedava[1] olarak vereceğim. Zaman, para, program ve gereçlerin katkıları büyük ölçüde gereklidir.

Başlangıç olarak GNU; bir çekirdek artı C programları yazmak ve çalıştırmak için gereken tüm yardımcı programlar olacaktır: Düzenleyici, kabuk, C derleyicisi, bağlayıcı, çevirici ve diğer birkaç şey. Bundan sonra bir metin biçimlendiricisi, bir YACC, bir Empire oyunu, bir hesap tablosu programı ve yüzlerce başka şey ekleyeceğiz. Sonunda normalde bir Unix sistemi ile birlikte gelen her şeyi ve çevrim içi ve basılı kâğıt dokümantasyonu da dâhil olmak üzere faydalı her şeyi sağlamayı umuyoruz.

GNU, Unix programlarını çalıştırabilecek ancak Unix ile aynı olmayacaktır. Diğer işletim sistemleri konusundaki deneyimlerimize dayanarak uygun olan tüm iyileştirmeleri yapacağız. Özellikle daha uzun dosya adlarına, dosya sürüm numaralarına, parçalanma veya bozulmaya dayanıklı bir dosya sistemine, belki dosya adı tamamlamaya, uçbirimden bağımsız ekran desteğine ve sonunda birkaç Lisp programının ve sıradan Unix programlarının bir ekranı paylaşabileceği Lisp tabanlı bir pencere sistemine sahip olmayı planlıyoruz. Hem C hem de Lisp, sistem programlama dilleri olarak kullanılabilir. MIT'nin UUCP'den çok daha üstün olan chaosnet protokolüne dayanan ağ yazılımımız olacak. Ayrıca UUCP ile uyumlu bir şeyimiz olabilir.

Ben Kimim?

Ben çok örnek alınan orijinal EMACS düzenleyicisinin yaratıcısı Richard Stallman, şimdi MIT'deki Yapay Zekâ Laboratuvarındayım. Derleyiciler, düzenleyiciler, hata ayıklayıcılar, komut yorumlayıcıları, Incompatible Timesharing System [Uyumsuz Zaman Paylaşımı Sistemi] ve Lisp Machine işletim sistemi üzerinde yoğun bir şekilde çalıştım. ITS'de uçbirimden bağımsız ekran desteğine öncülük ettim. Buna ek olarak Lisp makineleri için parçalanmaya veya bozulmaya dayanıklı bir dosya sistemi ve iki pencere sistemi uyguladım.

Neden GNU'yu Yazmalıyım

Altın kuralın bir programı beğendiğimde, programı beğenen diğer insanlarla paylaşmam gerektirdiğini düşünüyorum. Ben vicdanı rahat biçimde bir gizlilik sözleşmesi veya bir yazılım lisans sözleşmesi imzalayamıyorum.

İlkeleri ihlal etmeden bilgisayarları kullanmaya devam edebilmem için, özgür olmayan herhangi bir yazılım olmadan idare edebilmem için yeterli bir özgür yazılım gövdesi oluşturmaya karar verdim.

Nasıl Katkıda Bulunabilirsiniz

Bilgisayar üreticilerinden makine ve para bağışları istiyorum. Bireylerden program ve çalışma bağışları bekliyorum.

Bir bilgisayar üreticisi zaten bir makine sağlamayı teklif etti. Ama daha fazlasını kullanabiliriz. Makineler bağışlarsanız bekleyebileceğiniz sonuçlardan biri, GNU'nun o makinelerde erken bir tarihte çalışacağıdır. Makine bir yerleşim bölgesinde çalışırsa ve karmaşık soğutma veya güç gerektirmezse iyi olur.

Bireysel programcılar, bazı Unix yardımcı programlarının uyumlu bir kopyasını yazıp bana vererek katkıda bulunabilir. Çoğu proje için bu tür yarı zamanlı dağıtılmış çalışmanın koordinasyonu çok zor olacaktır; bağımsız olarak yazılan bölümler birlikte çalışmaz. Ancak belirli Unix'i değiştirme görevi için bu sorun yoktur. Çoğu arabirim belirtimi, Unix uyumluluğu ile belirlenmiştir. Her katkı Unix'in geri kalanıyla çalışıyorsa muhtemelen GNU'nun geri kalanıyla birlikte de çalışacaktır.

Para bağışı alırsam tam veya yarı zamanlı olarak birkaç kişiyi işe alabilirim. Maaş yüksek olmayacak ama insanlığa yardım etmenin para kadar önemli olduğunu bilen insanları arıyorum. Bunu kendini adamış insanların başka bir şekilde geçimlerini sağlama ihtiyacını göz önünde bulundurarak tüm enerjilerini GNU üzerinde çalışmaya adamalarını sağlamanın bir yolu olarak görüyorum.

Daha fazla bilgi için benimle iletişime geçin.

Arpanet postası:
[email protected]
Usenet:
...!mit-eddie!RMS@OZ
...!mit-vax!RMS@OZ
Birleşik Devletler Posta Adresi:
Richard Stallman
166 Prospect St
Cambridge, MA 02139

Dipnotlar

  1. Buradaki anlatım özensizdi. Kastedilen hiç kimsenin GNU sistemini kullanma izni için ödeme yapmak zorunda olmamasıydı. Ancak buradaki kelimeler bu konuda açık değil ve insanlar onları GNU'nun kopyaları her zaman ücretsiz veya düşük bir ücretle dağıtılmalıdır şeklinde yorumluyor. Bu hiç bir zaman niyetim değildi. Sonradan özgürlük anlamındaki “free” ile ücret anlamında “free” arasında dikkatli bir ayrım yapmayı öğrendim. Özgür yazılım kullanıcılarının dağıtma ve değiştirme özgürlüğüne sahip olduğu yazılımdır. Bazı kullanıcılar kopyalarını ücretsiz edinirken, bazıları ücret öderler—ve para yazılımın geliştirilmesine destek olursa çok daha iyi olur. Buradaki önemli nokta, kopyaya sahip olan herkesin, onu kullanan diğer herkesle iş birliği özgürlüğüne sahip olmasıdır.

    “Give away” ifadesi de özgürlük ve ücret arasında henüz açık bir ayrım yapmadığımın bir başka göstergesi. Şimdi özgür yazılım hakkında konuşurken bu ifadeden kaçınılmasını öneriyoruz. Daha ayrıntılı bir açıklama için “Kafa Karıştıran Kelimeler ve İfadeler” maddesine bakabilirsiniz.

Türkçe'de Özgür Yazılım çevirisiyle, fiyat ve özgürlük karmaşasını yaşamamış oluyoruz. Terimin Türkçesi doğrudan özgürlüğe atıfta bulunuyor, dolayısıyla İngilizce'de açıklama gerektiren ücret-özgürlük ikiliğini Türkçede açıklamaya gerek kalmıyor.